Gợi ý cách làm bài nghị luận về ý kiến bàn về văn học chuẩn nhất cho học sinh lớp 12
Dạng bài nghị luận về một ý kiến, quan điểm trong tác phẩm văn học là dạng văn nghị luận cơ bản thuộc nghị luận văn học. Đây cũng là dạng bài thường xuyên có mặt trong cấu trúc đề thi của môn Ngữ văn. Đồng thời là dạng bài gây nên nhiều khó khăn cho các em học sinh cuối cấp. Sau đây Học Thông Minh sẽ hướng dẫn các em cách làm bài văn nghị luận về ý kiến bàn về văn học để chinh phục mọi dạng câu hỏi liên quan đến môn văn nhé.
1.Khái niệm về dạng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học
Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là việc thể hiện quan điểm, chính kiến của mình bằng việc sử dụng kết hợp và linh hoạt các thao tác nghị luận: bình luận, giải tích, bình luận, so sánh, bác bỏ.
Đặc điểm của đề văn nghị luận về ý kiến bàn về văn học là những quan điểm, nhận xét của nhà văn, một nhà nghiên cứu hay chính bạn đọc về tác phẩm văn học.
Ví dụ: Có nguồn ý kiến cho rằng: Lặng lẽ Sa Pa của nhà văn Nguyễn Thành Long là truyện ngắn mang đậm chất thơ. Quan điểm của bạn về nhận định này là gì?
Những ý kiến xuất hiện trong đề văn nghị luận về 1 ý kiến bàn về văn học rất đa dạng và phong phú. Ý kiến đó có thể xoay quanh những vấn đề: một chi tiết, một bút pháp nghệ thuật tiêu biểu, một nội dung đặc sắc hoặc bàn về một nhân vật, nhận định chung nhất về tác phẩm, đoạn trích,…
Ví dụ: Có nhận định cho rằng: Trong bốn câu thơ đầu của đoạn trích “Cảnh ngày xuân” (trích “Truyện Kiều”) của nhà thi hào Nguyễn Du đã khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa xuân tinh khôi, trong trẻo và giàu sức sống. Em có đồng ý với nhận định trên hay không và hãy làm sáng tỏ.
>>Đọc thêm: Cách làm bài văn nghị luận văn học hay, hiệu quả
2.Học sinh cần lưu ý gì khi làm bài nghị luận ý kiến bàn về văn học?
Khi làm bài văn nghị luận về ý kiến bàn về văn học, các em cần ghi nhớ những lưu ý dưới đây để nắm rõ cách thức làm bài chuẩn xác nhất nhé:
- Xác định rõ ý kiến bàn về phương diện nào của toàn bộ tác phẩm: nội dung hay nghệ thuật, tình huống hay chi tiết truyện, nhân vật hay nghệ thuật xây dựng và khắc họa nhân vật,…
- Ý kiến được đưa ra bàn luận là đúng hay sai? Quan điểm cá nhân đối với ý kiến này.
- Bám sát vào tác phẩm để tìm những chi tiết nổi bật và làm rõ ý kiến nhận định. Tránh việc xa rời tác phẩm, dẫn đến việc nghị luận lan man và không chính xác.
- Vận dụng thành thạo và linh hoạt các thao tác lập luận phổ biến
3.Dàn ý chi tiết khi làm bài văn nghị luận về ý kiến bàn về văn học
3.1 Mở bài
- Thông tin giới thiệu về tác giả, tác phẩm xuất hiện trong ý kiến nghị luận
- Dẫn dắt nội dung cần nghị luận vào bài
- Trích dẫn nguyên văn ý kiến và quan điểm
- Giải thích và làm rõ quan điểm, ý kiến
3.2 Thân bài
Bàn luận các khía cạnh của vấn đề nghị luận thông qua việc:
- Đưa ra ý kiến của bản thân: đồng ý hay bác bỏ
- Phân tích, chứng minh ý kiến, nhận định bằng những lý lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ ý kiến, quan điểm về vấn đề nào đó trong tác phẩm văn học
3.3 Kết bài
Khẳng định thái độ của người viết về ý kiến, quan điểm
4. Bài tập minh họa
Có ý kiến cho rằng: “Hành động cắt dây trói của A Phủ của Mị cũng là hành động cắt đứt sợi dây ràng buộc mình với nhà thống lý Pá Tra”. Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề nêu trên?
Gợi ý cách làm:
4.1 Mở bài
Dẫn dắt vấn đề, giới thiệu tác giả và tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài
Nêu xuất xứ và trích dẫn ý kiến: “Hành động cắt dây trói cứu A Phủ của Mị cũng là hành động cắt đứt sợi dây ràng buộc mình với nhà thống lý Pá Tra”
4.2 Thân bài
Giải thích ý kiến:
- “Hành động cắt dây trói của A Phủ” của Mị: giải thoát cho A Phủ, cứu A Phủ khỏi những khổ đau mà cha con Pá Tra gây nên
- Đó cũng là hành động cắt đứt sợi dây ràng buộc mình với nhà thống lí: Mị tự cứu lấy bản thân mình, giải thoát khỏi nỗi sợ hãi về bóng ma thân quyền của nhà thống lí.
Phân tích, lý giải nguyên nhân dẫn đến hành động của Mị:
- Ban đầu: Mị bày tỏ sự lạnh lùng, thản nhiên
- Sau khi nhìn thấy dòng nước mắt của A Phủ, Mị như bị bừng tỉnh: Mị nhớ lại cảnh ngộ của bản thân, cảnh ngộ của người đàn bà bị “trói thay vào đấy, phải chết trên cái cọc ấy”.
- Tình thương của người lấn át nỗi sợ hãi => Mị cắt đứt dây trói cứu A Phủ. Đây không chỉ là hành động giải thoát cho A Phủ mà còn là sự chiến thắng chính nỗi sợ hãi của bản thân mình.
Ý nghĩa của hành động:
- Đó là kết quả của quá trình diễn biến tâm lý phức tạp nhưng hợp lý của Mị
- Thể hiện vẻ đẹp của tâm hồn: lòng yêu thương, sức sống tiềm tàng => giúp Mị vượt qua nỗi sợ hãi từ bao lâu.
- Thể hiện tư tưởng nhân đạo cả nhà văn: phát hiện, trân trọng vẻ đẹp và sức sống của con người
4.3 Kết bài
- Khẳng định lại tính chất đúng đắn của vấn đề: Hành động cứu A Phủ cũng chính là hành động Mị tự cứu lấy chính mình
- Rút ra hững bài học bổ ích cho bản thân từ vấn đề: có thể nêu bài học cuộc sống
Để củng cố kiến thức liên quan đến dạng nghị luận về ý kiến bàn về văn học, các em có thể tham khảo các dạng luyện tập tại đây.
Vừa rồi là những thông tin giới thiệu đến các em học sinh khối 12 dạng nghị luận về ý kiến bàn về văn học cực dễ hiểu và chi tiết. Các em hãy ghi nhớ, vận dụng vào bài làm của mình để luôn đạt điểm số cao tại mọi dạng bài tập liên quan đến chủ đề này nhé. Đặc biệt không thể bỏ lỡ các dạng luyện thi trắc nghiệm online bổ ích của Học Thông Minh nhé.
